Pιχάρδος Σωμερίτης
ΔΙΑ-ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ«_ H αλήθεια είναι όμως ότι οι καλοί μας χριστιανοί ορθόδοξοι Ελληνοσέρβοι
εθνικιστές δεν μπορούν να καταλάβουν πώς είναι δυνατό να μην είσαι σύμμαχος
με χριστιανούς εναντίον μουσουλμάνων. Αρα, λένε, υπάρχουν μαύρα συμφέροντα.
Διότι βεβαίως, δεν μπορούν καν να υποθέσουν ότι είναι απλώς ρατσιστές_»
Για το Σαράγεβο
ΔΕΝ ΞΕΡΩ τι θα μεσολαβήσει ως τη δημοσίευση αυτού του χρονικού, αν θα έχουν
ως τότε συντελεστεί βήματα πολέμου ή βήματα ειρήνης, μου είναι όμως αδύνατο
να αναφερθώ σε άλλο θέμα από το Σαράγεβο. Για να σημειώσω ορισμένα πράγματα
που τόσοι και τόσα «γνωρίζοντες» συνάδελφοί μου και συμπατριώτες μου
(ντρέπομαι_) παρασιωπούν ή προσποιούνται ότι δεν έχουν μάθει.
Το πρώτο είναι το εξής απλό: ο πόλεμος στη πρώην Γιουγκοσλαβία δεν αρχίζει
με την πιθανή (τώρα ή αύριο) επέμβαση της αεροπορίας των χωρών του NATO για
το σεβασμό των αποφάσεων του OHE. O πόλεμος αυτός, με εκατομμύρια πρόσφυγες
και δεκάδες χιλιάδες σκοτωμένους, άρχισε, όταν οι Βοσνιοσέρβοι του
Κάρατζιτς εγκατέλειψαν κυβέρνηση και βουλή στο Σαράγεβο, άνοιξαν δικό τους
μαγαζί στο Πάλε και ξεκίνησαν μια γενική επίθεση που είχε αποτέλεσμα τη
κατάληψη με τη βία του 70% του βοσνιακού εδάφους. Το κύριο επιχείρημά τους
ήταν, και παραμένει, η μεγάλη στρατιωτική τους υπεροχή ως «κληρονόμων» του
παλαιού γιουγκοσλαβικού στρατού. Είχαν λόγους να ανησυχούν για το μέλλον
τους; Είχαν, αλλά δεν αποπειράθηκαν καν την οδό των διαπραγματεύσεων,
προτίμησαν (πρώτοι και με πάθος) τη βία και την περίφημη «εθνοκάθαρση».
Το δεύτερο είναι ότι η διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας δεν αποφασίστηκε
από τους Ευρωπαίους -και συγκεκριμένα τους Γερμανούς- στις 16 Δεκεμβρίου
1991 αλλά από τους ίδιους τους Γιουγκοσλάβους ή καλύτερα τις εγκληματικές
κυνικές ηγεσίες τους. Ως τα μέσα του 1991 οι δυτικοί (όλοι, με πρώτους τους
Γάλλους και τους Αμερικανούς) προσπάθησαν να πετύχουν την επιβίωση της
Ομοσπονδίας. Δεν το κατάφεραν διότι την ομοσπονδία αυτή δεν την ήθελαν τα
μέλη της_ με εξαίρεση τους άτυχους Βόσνιους! Κυρίως δεν την ήθελαν οι
Σέρβοι παρά μόνο ως μέσο του πλήρους ελέγχου από μέρους τους όλων των
περιοχών της χώρας. Σκοπός τους ήταν και παραμένει η «Μεγάλη Σερβία».
Όταν η Ευρωπαϊκή Κοινότητα αποφάσισε να αναγνωρίσει τα πρώην γιουγκοσλαβικά
κράτη που αποσχίσθηκαν από την προβληματική Ομοσπονδία, υπήρχαν ήδη
χιλιάδες νεκροί (μόνο στο κροατικό Βούκοβαρ που ισοπέδωσε ο τακτικός
σερβικός στρατός, πάνω από 7.000) και πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες.
Το τρίτο αφορά το ίδιο το Σαράγεβο, αλλά και όλες τις άλλες πολυεθνικές
τραγικές πόλεις της Βοσνίας: βομβαρδίζονται και πεινάνε από δύο τώρα
χρόνια. Οι κάτοικοί τους (όλων των εθνοτήτων) αντέχουν. Δεν υπάρχει
εμφύλιος μέσα στο Σαράγεβο, τη Σρεμπρένιτσα ή την Τούζλα ανάμεσα σε
Μουσουλμάνους, Σέρβους και Κροάτες. Υπάρχει μόνο κοινή προσπάθεια
επιβίωσης.
Το τέταρτο είναι ότι ο πόλεμος αυτός δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα. Τα
περί «ορθοδοξίας» αποτελούν εύρημα μιας παλαιοκομμουνιστικής και νυν
νεοεθνικιστικής σερβικής ηγεσίας που βρήκε αυτό το χοντρό κόλπο για να
κρατήσει το γκουβέρνο. Ακριβώς όπως η κροατική ηγεσία το «παίζει» Βατικανό.
Ή όπως ορισμένοι «Μουσουλμάνοι» της Βοσνίας επικαλούνται το Ισλάμ. Βεβαίως,
ο πόλεμος αρχίζει πλέον να μετατρέπεται και σε θρησκευτικό, διότι κάπου
πρέπει να ακουμπήσουν τα απελπισμένα θύματά του.
Το πέμπτο αφορά τον ελληνικό παραλογισμό. Κάτι τα παλαιά αντιδυτικά
απωθημένα σύνδρομα της αποτυχημένης μας κομμουνιστικής αριστεράς και τα
δίκαια παράπονα όλων μας για ορισμένες δυτικές αδικίες σε βάρος μας
(ξεχνώντας όμως συστηματικά ότι δεν υπάρχουν μόνο οι αδικίες, υπάρχουν και
πολλά θετικά) κάτι, σε μεγάλο βαθμό όμως, ο σκοταδιστικός φανατισμός της
δικής μας θρησκευτικής ηγεσίας που μας προσφέρει τόσα καθημερινά
παραδείγματα βαθύτατης εσωτερικής κρίσης, το πράγμα έχει δέσει και μας
ζαλίζουν με προπαγάνδες για τον «χειμαζόμενο σερβικό λαό» ενώ οι Σέρβοι
πρωταγωνιστούν στην τραγωδία της Βοσνίας.
Το μέγα επιχείρημα των θαυμαστών του Κάρατζιτς στηρίζεται στη μονομέρεια
(πολύ σχετική) της κριτικής που ασκείται στη Δύση σε βάρος της Σερβίας. H
αλήθεια είναι όμως ότι οι καλοί μας χριστιανοί ορθόδοξοι Ελληνοσέρβοι
εθνικιστές δεν μπορούν να καταλάβουν πώς είναι δυνατόν να μην είσαι
σύμμαχος με χριστιανούς εναντίον μουσουλμάνων. Αρα, λένε, υπάρχουν μαύρα
συμφέροντα. Διότι βεβαίως, δεν μπορούν καν να υποθέσουν ότι είναι απλώς
ρατσιστές.
Έχουν όλα τα δίκια οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας; Βεβαίως όχι. Δεν είναι
αυτοί που θέλησαν όμως τον πόλεμο, δεν είναι αυτοί που θέλησαν την
πολυδιάσπαση, δεν είναι αυτοί που οδηγούν στη δημιουργία ενός
μουσουλμανικού κράτους δίπλα από ένα βοσνιοκροατικό και ένα βοσνιοσερβικό
-που φυσικά σύντομα θα ενωθούν με τις μητέρες-πατρίδες. H δημιουργία του
μουσουλμανικού κράτους είναι αποτέλεσμα της σερβικής θέλησης να διαλυθεί η
εννιαία Βοσνία. Οι εκκλησιαστικοί πατέρες μας, που δεν ήταν σε θέση να
λύσουν το πρόβλημα τριών χουντικών μητροπολιτάδων χωρίς χειροδικίες μέσα σε
εκκλησίες
καταλαβαίνουν μήπως τώρα σε τι συμβάλλουν διεθνώς;
Είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη τα έκανε θάλασσα με το γιουγκοσλαβικό. Όχι διότι
προχώρησε σε επέμβαση, αλλά διότι δεν άρχισε να επεμβαίνει από την αρχή
λέγοντας καθαρά στον Μιλόσεβιτς ότι δεν μπορεί στο όνομα του εθνικισμού του
να ισοπεδώσει όλους τους άλλους, μετατρέποντας το σύνολο της πρώην
Γιουγκοσλαβίας σε Κοσσυφοπέδιο, στον Τούτσμαν ότι δεν είχε το δικαίωμα να
θέλει μια Κροατία όπου οι σέρβικοι πληθυσμοί δεν θα είχαν τα ίδια
δικαιώματα με πριν, στον Ιζετμπέκοβιτς ότι όφειλε εξηγήσεις (και
αναθεωρήσεις) για τα περί «μουσουλμανικού νόμου» που είχε παλαιότερα
διατυπώσει, καθώς και εγγυήσεις για τους Βοσνιοσέρβους και τους
Βοσνιοκροάτες που δεν αποτελούσαν μειονότητες, αλλά κοινότητες μέσα σ? ένα
πολυεθνικό κράτος.
Δεν έχει άδικο όμως η διεθνής κοινότητα να θέλει τώρα. Εξάλλου αν κάτι
ταρακουνήθηκε στην περιοχή (για λίγες ημέρες ή μακροπρόθεσμα, αυτό δεν το
ξέρω τώρα που γράφω) αυτό είναι συνέπεια της αποφασιστικότητας που
εκδηλώθηκε για πρώτη φορά. Όσοι την αρνούνται, αρνούνται την ειρήνη._Ρ.Σ.